ทำไมเวลาทำสมาธิแล้วง่วงนอน
#ถาม :: มีพระมหาเปรียญท่านหนึ่งบอกว่า สมาธิทำให้ไม่ง่วงซึม ทำไมดิฉันทำสมาธิครั้งใดต้องง่วงนอนทุกครั้งไป ??
#ตอบ :: อันนี้เป็นคำถามที่ดี
โปรดเข้าใจว่า จิตใจที่กำลังจะเป็นสมาธิที่แนบแน่น กับจิตใจที่กำลังจะหลับ มีอาการคล้ายกัน จิตใจที่ก่อนจะตายด้วย จิตใจที่กำลังจะเกิด จะดับ(คือตาย) จะหลับ จะตื่น จะมีอาการอย่างนี้ คือ จิตดวงเดิมจะตกศูนย์ไปยังศูนย์กลางกาย ตรงระดับสะดือพอดี จิตดวงใหม่จะลอยเด่นขึ้นมาทำหน้าที่ต่อไป เช่น ถ้าคนนอนหลับก็อาจจะทำหน้าที่ฝัน ถ้าคนจะตายก็ไปเกิด
เพราะฉะนั้น อาการของใจคนที่จะเป็นสมาธิก็มีว่า จิตดวงเดิมที่ขุ่นมัวด้วยกิเลสนิวรณ์ก็จะตกศูนย์ จิตดวงใหม่ที่ผ่องใสปราศจากกิเลสนิวรณ์ ก็จะลอยปรากฏขึ้นมาตรงศูนย์กลางกายเหนือระดับสะดือ ๒ นิ้วมือ ในอาการเดียวกันกับคนจะหลับ จิตดวงเดิมก่อนหลับก็จะตกศูนย์ ใจที่จะทำหน้าที่หลับ แล้วไปทำหน้าที่ฝัน ก็จะลอยขึ้นมา อาการตรงนี้จะมีอาการเคลิ้มๆ แต่ความเคลิ้มนั่น เพราะใจมารวมหยุดนิ่งโดยอัตโนมัติโดยธรรมชาติ ถ้ามีสติสัมปชัญญะอยู่นั่นเป็นสัมมาสมาธิ แต่ถ้าเผลอสติมันก็หลับ
เพราะฉะนั้น อาการหลับกับอาการที่สมาธิกำลังจะเกิดแนบแน่นเป็นอาการเดียวกัน ต่างกันที่สติสัมปชัญญะยังอยู่หรือว่าเผลอสติ ถ้าเผลอสติก็หลับ เช่น เราตั้งใจว่าเราจะหลับ เราบริกรรมภาวนา”สัมมาอะระหังๆๆ” เราตั้งใจจะหลับ เราปล่อยใจให้เผลอสติ พอจิตรวมกันหยุดเป็นจุดเดียวกันที่ศูนย์กลางกาย ที่นี้ก็จะหลับเลย
เพราะฉะนั้น #วิธีแก้โรคคนที่ใจฟุ้งซ่านนอนไม่หลับ ให้บริกรรมภาวนา เอาใจไว้ที่ศูนย์กลางกาย “สัมมาอะระหังๆๆ” ให้ใจรวมลงหยุดที่ศูนย์กลางกาย พอรวมแล้วเรากำหนดในใจว่าเราจะหลับ สติจะเผลอ แล้วก็จะหลับได้โดยง่าย
เพราะฉะนั้น #คนทำสมาธิแล้วง่วง#เพราะตรงนี้เผลอสติ ถ้าไม่เผลอสติ ทำใจให้สว่างไว้ ให้รู้สึกตัวพร้อมอยู่ จิตดวงเดิมจะตกศูนย์ จะรู้สึกมีอาการเหมือนหวิวนิดหน่อย แล้วใจดวงใหม่จะปรากฏใสสว่างขึ้นมาเอง แล้วใจก็หยุดนิ่งกลางดวงใสสว่างนั่น ก็จะใสสว่างไปหมดเลย ไม่ง่วง ไม่ซึม เข้าใจนะ
ถ้าใครนั่งง่วงหลับงุบงับๆแล้วก็ ให้พึงเข้าใจว่า ใจไม่เป็นสมาธิแล้วนะ กำลังเผลอสติ จะหลับแล้ว ต้องพยายามอย่าเผลอสติ ให้มีสติสัมปชัญญะรู้เท่าทันกิเลสนิวรณ์อยู่เสมอ
แต่ถ้าประสงค์จะทำสมาธิเพื่อให้หลับสนิท ก็กำหนดในใจไปว่า เราจะหลับก็หลับ เมื่อทำบ่อยๆแล้วเราจะกำหนดได้ แม้แต่ว่าจะตื่นภายใน ๑ ชั่วโมง เราจะตื่นภายใน ๑๕ นาที เราจะตื่นภายในเวลาเท่าไร ก็จะเป็นไปตามนั้น.
________________
เทศนาธรรมจาก
พระเทพญาณมงคล
หลวงตาเสริมชัย ชยมงฺคโล
อ.ดำเนินสะดวก
จ.ราชบุรี
________________
ที่มาของธรรมะจาก
“ตอบปัญหาธรรมปฏิบัติ”
________________
เพจอมตวัชรวจีหลวงป๋า
ขอบพระคุณภาพประกอบธรรมะ.
ไลน์ "@wlps" เพื่อรับข่าวสารจากทางวัด
