จุดกำเนิดของโครงการและมูลนิธิพุทธภาวนาวิชชาธรรมกาย ศาลาการเปรียญ วัดสระเกศ นี้ เป็นผลสืบเนื่องมาจากการประชุมใหญ่ ของคณะกรรมการบริหารโครงการธรรมปฏิบัติเพื่อประชาชนวัดปากน้ำ ภาษีเจริญ กรุงเทพฯ เมื่อวันที่ 1 สิงหาคม 2524 ณ หอเจริญวิปัสสนากัมมัฏฐาน วัดปากน้ำ ภาษีเจริญ ซึ่งเจ้าประคุณ สมเด็จพระมหารัชมังคลาจารย์ (ช่วง วรปุญฺโญ) (ในสมัยดำรงสมณศักดิ์เป็น พระธรรมธีรราชมหามุนี) เจ้าอาวาสวัดปากน้ำ ผู้เป็นประธานโครงการ และประธานในที่ประชุม ยังไม่พร้อมที่จะพิจารณาอนุมัติให้จัดอบรมพระวิปัสสนาจารย์ในส่วนกลางที่วัดปากน้ำ ตามข้อเสนอของคุณเสริมชัย พลพัฒนาฤทธิ์ (ปัจจุบัน คือ พระเทพญาณมงคล) ที่เสนอให้รับดำเนินการเป็นโครงการประจำ โครงการพุทธภาวนาวิชชาธรรมกายจึงได้ถือกำเนิดขึ้น โดยเป็นผลจากการประชุมดังกล่าว
คณะศิษย์หลวงพ่อวัดปากน้ำ ประกอบด้วยพระเถรานุเถระและคฤหัสถ์ ผู้เป็นกำลังสำคัญในการช่วยเผยแผ่ธรรมปฏิบัติ ได้มีความเห็นร่วมกันถึงความจำเป็นของการอบรมวิปัสสนาจารย์และวิทยากรให้เจริญปัญญา มีความสามารถและเป็นหลักชัยในการถ่ายทอดวิชชาธรรมกาย ที่เพียบพร้อมในทางปริยัติ ปฏิบัติ และปฏิเวธ แก่สาธุชน จึงได้ประชุมกัน เมื่อวันที่ 29 พฤศจิกายน พ.ศ.2523 ณ พระตำหนักสมเด็จพระสังฆราช วัดสระเกศ ราชวรมหาวิหาร โดยมีเจ้าประคุณ สมเด็จพระพุฒาจารย์ (เกี่ยว อุปเสโณ) (ในสมัยดำรงสมณศักดิ์เป็นที่ พระพรหมคุณาภรณ์) เป็นประธานในที่ประชุม ครั้นวันที่ 1 มีนาคม พ.ศ.2524 คณะกรรมการบริหารมูลนิธิฯ ได้พิจารณา และมีมติที่จะใช้ที่ดินแปลง 72 ไร่ ที่อำเภอดำเนินสะดวก จังหวัดราชบุรี นี้ เป็นสถานที่ถาวร เพื่อก่อตั้งสำนักสงฆ์ และสถาบันพุทธภาวนาวิชชาธรรมกายขึ้นต่อไป โดยมีปณิธาน 3 ประการ คือ
- เพื่อฝึกอบรมและผลิตวิปัสสนาจารย์ที่ดีพร้อม และเป็นที่ฝึกอบรมสมถวิปัสสนากัมมัฏฐานตามแนววิชชาธรรมกายแก่พุทธบริษัท
- เพื่อศึกษาและปฏิบัติภาวนาวิชชาธรรมกายชั้นสูง และต่อเนื่อง
- เพื่อให้อุบาสก อุบาสิกา มีที่พักชั่วคราวในการศึกษาและปฏิบัติธรรมตามแนววิชชาธรรมกาย
ต่อมาเมื่อวันที่ 24 สิงหาคม 2524 มูลนิธิพุทธภาวนาวิชชาธรรมกายได้รับอนุมัติจากกระทรวงมหาดไทยให้จัดตั้งเป็นนิติบุคคล โดยมีศาสตราจารย์บัญญัติ สุชีวะ ประธานศาลฎีกาในขณะนั้น ดำรงตำแหน่งเป็นประธานมูลนิธิฯ เป็นท่านแรก และในปีแรกแห่งการจัดตั้งโครงการและมูลนิธิพุทธภาวนาวิชชาธรรมกาย ซึ่งอยู่ภายใต้การนำของเจ้าประคุณหลวงพ่อสมเด็จพระพุฒาจารย์ (สมัยดำรงสมณศักดิ์เป็นที่ พระพรหมคุณาภรณ์) และพระเดชพระคุณ พระภาวนาโกศลเถร ก็ได้ก้าวรุดหน้าไป เพื่อสืบบวรพระพุทธศาสนา และประกาศพระสัทธรรมธรรมปฏิบัติสมถวิปัสสนากัมมัฏฐานตามแนววิชชาธรรมกายของพระพุทธองค์ ให้เผยแผ่กว้างขวางออกไป ในขณะที่การดำเนินการสร้างสำนักสงฆ์และสถาบันพุทธภาวนาวิชชาธรรมกายขึ้น ยังอยู่ในระยะเริ่มแรก นับว่าประจวบกันเป็นเวลาดีเลิศที่สาธุชนทุกๆ ท่าน จักได้มีโอกาสอันประเสริฐที่จะเจริญเนื้อนาบุญในบวรพระพุทธศาสนา สืบต่อไป
วัตถุประสงค์ของโครงการและมูลนิธิพุทธภาวนาวิชชาธรรมกาย
- เพื่อสืบทอดและจรรโลงบวรพระพุทธศาสนา
- เพื่อสาธุชนจักได้ทำให้แจ้งซึ่งวิชชาธรรมกายของพระพุทธเจ้า ตามพระเดชพระคุณหลวงพ่อพระมงคลเทพมุนี (สด จนฺทสโร – หลวงพ่อวัดปากน้ำ)
- เพื่อเผยแผ่ธรรมปฏิบัติสมถวิปัสสนากัมมัฏฐานตามแนววิชชาธรรมกาย ให้กว้างขวางและมีประสิทธิภาพมากที่สุด
- เพื่อฝึกอบรมวิปัสสนาจารย์ให้ถึงพร้อมทั้งฝ่ายปริยัติ ปฏิบัติ และปฏิเวธ และให้งดงามด้วยศีลาจารวัตร เป็นหลักชัยสั่งสอนวิชชาธรรมกาย และเป็นแม่พิมพ์ที่ดีแก่พุทธบริษัท
- เพื่อจัดตั้งและบริหารกิจการของวัดหลวงพ่อสดธรรมกายาราม ในสถาบันพุทธภาวนาวิชชาธรรมกาย ให้เป็นศูนย์กลางการศึกษา ค้นคว้า ฝึกอบรม และปฏิบัติภาวนาวิชชาธรรมกาย อีกทั้งเป็นศูนย์เจริญวิชชาธรรมกายชั้นสูงร่วมกันและต่อเนื่องตลอดเวลา 24 ชั่วโมง
- เพื่อปฏิบัติการเสริมสร้างความสงบสันติสุขในมวลมนุษย์ผู้ร่วมวัฏฏะทั้งหลาย และให้ความร่วมมือกับองค์การอื่นๆ เพื่อวัตถุประสงค์เดียวกันนี้
โดยมีคณะกรรมการมูลนิธิ ดังต่อไปนี้
รายนามกรรมการบริหารมูลนิธิพุทธภาวนาวิชชาธรรมกาย *
ประธานคณะกรรมการกิตติมศักดิ์
อาจารย์อรุณ งามดี
พระเทพญาณมงคล(เสริมชัย ชยมงฺคโล) พระมหาปราโมทย์ ปโมทิโต พระมหาสุจิตต สุจิตฺโต พระสมควร อตฺตทีโป นายปิยะบุตร ชลวิจารณ์ นายสหาย ทรัพย์สุนทรกุล รศ.ดร.ธีระ เกรอต ผศ.ดร.บุญมี อย่างธารา นายส่วน พนมวัฒนากุล พ.ญ.คุณสวรรยา เดชอุดม นายมนัส แดงสุภา นายอุดม ตรีชั้น นายสุชาติ ศุภผล นางสุจินตนา ชลวิจารณ์ นายวีระ เนตยกุล นายสาริยบุตร สิงห์น้อย นายวิชยา วัฒนานุกิจ นายนพ โรจนวานิช นายพูนศักดิ์ ทองใย นายอนันต์ สวัสดิสวนีย์ รศ.นพรัตน์ รุ่งอุทัยศิริ นายมนู อาษา นายธิติวัฒน์ เลิศอำนวยลาภ รศ.วรภัทร ลัคนทินวงศ์ นางพรทิพย์ ทรงสุจริตกุล นางนาฎอนงค์ กัลยารัตนกุล นางอ้อยทิพย์ วิมลโนช น.ส.มณกาญจน์ ทองใย พ.ต.อ.อรรณพ กอวัฒนา น.ส.ศิริพร มงคลชัยดิษฐ น.ส.วราภรณ์ พงษ์วัฒนานุสรณ์ นายสุวิชญ โรจนวานิช นายสุทัศน์ นิ่มกุลรัตน์ นายสมชาย เทียมบุญประเสริฐ | กรรมการผู้อำนวยการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ ประธานกรรมการ รองประธานกรรมการ รองประธานกรรมการ รองประธานกรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการ กรรมการและเหรัญญิก กรรมการและเลขานุการ กรรมการและผู้ช่วยเลขานุการ |
อนึ่ง ที่ประชุมคณะกรรมการมูลนิธิพุทธภาวนาวิชชาธรรมกาย ได้มีมติ เมื่อวันที่ 12 ธ.ค.2542 ให้ย้ายที่ตั้งสำนักงานมูลนิธิฯ จากวัดสระเกศ ราชวรมหาวิหาร ไปอยู่ที่ตั้งอาคารประชาสัมพันธ์วัดหลวงพ่อสดธรรมกายาราม เพื่อความสะดวกในการบริหารมูลนิธิฯ และเพื่อให้การอุปถัมภ์โครงการและกิจการต่างๆ ของวัดหลวงพ่อสดฯ เป็นไปโดยใกล้ชิด ประหยัด และมีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น.
* ข้อมูล ณ วันที่ 15 กันยายน 2555